Pośredni pogląd na daną kwestię cz. 5
Przez pewien czas A. Schaffie zbliżał się bardzo do społecznej demokracji. Stanowisko jego jest tern bardziej ciekawym, że był on z drugiej strony przedstawicielem przyrodoznawczej socjologii, która pojęcie organizmu i zasadę doboru naturalnego przez walkę o byt konsekwentnie i bardzo zręcznie do historii człowieka stosowała. Jakkolwiek uznamy w teorii, że rozwój organicznego i społecznego świata […]
Kategoria: Pogląd
Pośredni pogląd na daną kwestię cz. 4
Lange wierzy w coraz większe łagodzenie i ograniczanie walki o byt. Podczas gdy prawom tym roślina podlega nieświadomie, a zwierzę – z reguły rządząc się tylko popędem wrodzonym – bezwłasnowolnie, u człowieka występuje na ostatnim stopniu tego procesu udoskonalenia, – zdolność wzniesienia się ponad ten okrutny i bezduszny mechanizm, przez rozważne zdążanie do celu uniknięcia […]
Kategoria: Pogląd
Pośredni pogląd na daną kwestię cz. 3
Porównanie z całym organicznym światem, zdaje się nas skłaniać do tego ostatniego przypuszczenia. Tutaj dotykamy nadzwyczaj ciekawej kwestii, czy społeczna walka klas, stanowiąca jądro poglądów historycznych Marksa w cywilizacyjnym rozwoju rodu ludzkiego może być wyjaśniona z punktu widzenia doboru naturalnego w walce o byt i w jakiej mierze. Wychodząc z nauki dziedziczności cech nabytych Lange […]
Kategoria: Pogląd
Pośredni pogląd na daną kwestię cz. 2
Dynastie i rody arystokratyczne walczą o swój byt przeciw wybijającej się na wierzch mieszczańskiej wolności; kapitalista walczy o swój byt taki, jak go historia wytworzyła, przeciw społecznej demokracji, podczas gdy na odwrót robotnik walczy o byt, co u niego rozumie się w najściślejszym tego słowa znaczeniu, pragnąc go sobie lżejszym uczynić. Lange w społeczeństwie ludzkim […]
Kategoria: Pogląd
Pośredni pogląd na daną kwestię cz. 1
Podczas gdy w dwóch poprzednich rozdziałach przytaczaliśmy zdania tych autorów, którzy bądź to bezwarunkowymi byli zwolennikami demokracji społecznej, bądź to jej bezwzględnymi przeciwnikami, tutaj musimy jeszcze wymienić cały szereg innych, którzy zajmowali stanowisko pośrednie, lecz przeważnie w sposób sprzyjający społecznym prądom wyjaśniali stosunek darwinizmu do demokracji społecznej. A. Lange już w roku 1871 w swej […]
Kategoria: Pogląd
Dobór naturalny w walce o byt cz. 11
I człowiek musi – mówiąc obrazowo – rzucać tysiące ziarn nasiennych, zanim czynności jego osiągną cel zamierzony. Musi przedsiębrać tysiączne próby, tysiące myśli wysnuć, tysiące odkryć i wynalazków uczynić, aby z tego wszystkiego przez dobór i przetrwanie najodpowiedniejszych form jako ostateczny wynik osiągnął cel zamierzony. Cel nie jest absolutnie poprzedzającym wyobrażeniem będącym n priori przyczyną […]
Kategoria: Dobór naturalny
Dobór naturalny w walce o byt cz. 10
Ci pisarze, którzy pojęcie celu zupełnie wykreślić pragną z poznania przyrody, za mało się prawdopodobnie zastanawiali nad środkami i drogami rozumowych doświadczeń. Już analogia między doborem sztucznym a naturalnym powinna ich o tym ostrzegać. Utworzono sobie jednak o celowym działaniu człowieka wyobrażenie fałszywe, więc gdy się słyszy o celach przyrody, zaraz staje na myśli działanie […]
Kategoria: Dobór naturalny
Dobór naturalny w walce o byt cz. 9
Przetrwanie najdoskonalszych, o ile pod najdoskonalszym rozumiemy najwyższy stopień przystosowania przy najwyższym stopniu zróżniczkowania, jest specjalnym faktem przetrwania najodpowiedniejszych. Wszystko w przyrodzie się przystosowywać, wszystko podlega doborowi, nie jest jednak rzeczą konieczną, by ten dobór dokonywał się w kierunku postępowym. Tylko w tym ostatnim rozumieniu rzecz pożyteczna i korzystna jest najlepszą i najdoskonalszą, a rozwój […]
Kategoria: Dobór naturalny
Dobór naturalny w walce o byt cz. 8
Z pomiędzy mnóstwa istniejących zarodków, do rozmnożenia posłużą tylko te, które w walce współzawodniczę] najpomyślniejsze właściwości rozwiną. Darwin zdefiniował zasadę doboru naturalnego jako utrzymanie najkorzystniejszej rasy, oświadczył jednak, że używane przez Spencera wyrażenie: „przetrwania najodpowiedniejszych’“ jest trafniejsze. Wykazał, że tylko te odmiany się utrzymują i utrwalają, które w walce o byt okażą się pomyślne. Jednakże […]
Kategoria: Dobór naturalny
Dobór naturalny w walce o byt cz. 7
Instynkt samozachowawczy jednostek i walka osobników o utrzymanie swego istnienia stanowią tę przyrodzoną siłę, która spełnia zadanie naturalnego hodowcy. Osobniki są twórcami własnego gatunku. Jednakże tylko utrzymanie się przy życiu współzawodniczących między sobą istot żyjących, tworzy nowe gatunki, o ile istnieje współubieganie się o środki żywności między organizmami licznie pojawiającymi się na ziemi. Instynkt samozachowawczy […]
Kategoria: Dobór naturalny