O darwiniźmie Archive

Darwinistyczni zwolennicy społecznej demokracji cz. 20

Postępowi cywilizacji staje jednak w drodze walka o byt. Obecnie społeczeństwo ze swą wolną konkurencją i walką klas i interesów tkwi jeszcze w darwinizmie, którego ostatecznym wynikiem w społeczeństwie ludzkim, jest anarchia. Socjalna demokracja jest istotnie przeciwniczką takiego darwinizmu, ale to świadczy właśnie, że jest ona orędowniczką cywilizacji i ludzkości wobec barbarzyństwa i zezwierzęcenia. Pragnie
Category: O darwiniźmie

Darwinistyczni zwolennicy społecznej demokracji cz. 19

Słusznie podnosi Bebel, iż darwiniści zapominają, że człowiek jest myślącym zwierzęciem; ale Bebel a z nim i wszyscy dogmatyczni zwolennicy historycznego materializmu pomijają okoliczność, że człowiek nie tylko jest istotą badającą naukowo, lecz zarazem etyczną i praktyczną jednostką, i że reagowanie świadomości moralnej na teraźniejsze stosunki rodzi ideę wyższych form społecznych oraz dążność do jej
Category: O darwiniźmie

Darwinistyczni zwolennicy społecznej demokracji cz. 18

Gdyby tak było, to uważać by można za rzecz zbyteczną, aby ludzkość najpierw prawa nią rządzące poznała i dopiero poznanie to zastosowała do swych politycznych i społecznych urządzeń wedle nich je przekształcając; jest bowiem wszystko jedno, czy walka o byt rozgrywa się ze świadomością naukową czy nie. Tym mniej okazałoby się niezbędnym na podstawie tego
Category: O darwiniźmie

Darwinistyczni zwolennicy społecznej demokracji cz. 17

Sądzą oni, że ponieważ walka o byt u zwierząt i roślin rozegrywa się nieświadomie, to jest bez znajomości praw, którym zwierzęta i rośliny podlegają, tak samo musi dziać się i z człowiekiem. Na szczęście jednak w przeciwieństwie do zwierząt i roślin ludzkość zdobywa znajomość praw rządzących jej rozwojem. Potrzebuje ona zatem tylko tę świadomość przenieść
Category: O darwiniźmie

Darwinistyczni zwolennicy społecznej demokracji cz. 16

Jak według Darwina przymioty i właściwości istot żyjących zależą od ich przystosowania się do warunków naturalnych, tak właściwości człowieka zależą od warunków egzystencji materialnej, a zatem od stosunków ekonomicznych i społecznych. Stąd wnosi Bebel, że przez naprawę stosunków udoskonalimy również i człowieka. Konsekwentne zastosowania praw przyrody znanych pod nazwą darwinizmu do istoty ludzkiej, o tyle
Category: O darwiniźmie

Darwinistyczni zwolennicy społecznej demokracji cz. 15

Tej wielkiej różnicy między organizmem a społecznym rozwojem nigdy nie uwzględniali darwinistyczni przeciwnicy demokracji społecznej, choć już Marks sam ją uznawał. W konkurencji liberalizmu zawarunkowanej historycznymi i technicznymi okolicznościami nieuctwo ich upatrywało powszechnie obowiązujące prawo życia ludzkiego, i nie przyszło im na myśl, że w królestwie zwierząt i w świecie ludzkim nie zawsze wszystko się
Category: O darwiniźmie

Darwinistyczni zwolennicy społecznej demokracji cz. 14

Ta walka broni i narzędzi, ujawniająca taki sam charakter, jak walka o byt zwierząt i roślin, jest przyczyną nadzwyczajnego rozwoju narzędzi przemysłu i wojny. Walka o byt u ludzi, którzy wznieśli się ponad niski stopień zwierzęcego istnienia, ani nie posiada tych cech, co u zwierząt, ale nie osiąga tych samych rezultatów. Ażeby zatem zrozumieć bieg
Category: O darwiniźmie

Darwinistyczni zwolennicy społecznej demokracji cz. 13

Współzawodnictwo życiowe, walka o byt, taka sama, z jaką się spotykamy u zwierząt, była prawem dla pierwotnego człowieka. Gdy chodziło o to, by pochwycić zdobycz, lub posiąść kobietę, posługiwał się sprężystością i siłą swych nóg i ramion. Nieprzyjaciół rozszarpywał zębami i paznokciami lub uderzał kijem i kamieniem. Najsilniejszy, najzręczniejszy, najlepiej uposażony odnosił zwycięstwo. Wszelako to
Category: O darwiniźmie

Darwinistyczni zwolennicy społecznej demokracji cz. 12

Lafargue w ten sposób odkrywa głęboką różnicę między walką o byt w świecie przyrody a społecznem współzawodnictwem u cywilizowanych ludów: Zwierzę w stanie dzikim samo wyzyskuje korzyści płynące ze swych własnych zdolności i przymiotów; czy tak samo dzieje się z człowiekiem cywilizowanym? Ostre zęby i mocne pazury są to narzędzia pracy lwa, t. j. środki,
Category: O darwiniźmie

Darwinistyczni zwolennicy społecznej demokracji cz. 11

Jak widzimy, siły działające w przyrodzie, by życie budzić i rozwijać, są liczne i bardzo różnorodne. Jeśli jednak uczeni przyrodnicy stają się socjologami, to z pomiędzy wielkiego bogactwa sił działających w wszech świecie widzą tylko jedną: współubieganie się o środki życia, walkę o byt. Kaleczą oni swą wiedzę chcąc, by się przyczyniała do apoteozy kapitalistycznego
Category: O darwiniźmie