Stworzenie człowieka

Stworzenie człowieka

Stworzenie człowieka

W niższym stanie rodu ludzkiego prawa przyrostu ludności niezaprzeczenie grają wielką rolę, gdyż tu ludzie znajdują się jeszcze pod panowaniem sił przyrody, i siły przyrody rządzą ich życiowymi prawami. To też można powiedzieć, że znaczenie praw zaludnienia było w rozmaitych epokach różne. Gdy jednak Marks mówi: „Jest to prawo zaludnienia odpowiadające kapitalistycznej wytwórczości, gdyż każdy sposób wytwarzania ma swoje własne historycznie uzadnione prawo zaludnienia. Abstrakcyjne prawo takie istnieje tylko dla roślin i zwierząt i to tyle, o ile działalność ludzka nie wkracza, to przez to nie rozwiązuje zagadnienia tylko je przestawia. I zwolennicy Malthusa przyznają również, że na każdym stopniu uspołecznienia liczba ludności odpowiada liczbie środków wyżywienia. Zdania Marksa nie można jednak tak tłumaczyć, że z pewnym określonym systemem wytwórczości ekononomicznej nierozdzielnie idzie w parze pewna określona fizjologiczna siła rozrodcza ludzi. Takiej absolutnie stałej harmonii między płodzeniem ludzi a wytwarzaniem środków do życia nie ma i być nie może.