Pogląd Archive
Pośredni pogląd na daną kwestię cz. 7
„Społeczną walkę o byt prowadzi ta istota, którą Arystoteles nazwał „najbardziej towarzyskim ze wszystkich zwierząt w gromadzie żyjących, tj. człowiek, nie tylko z nakładem osobistych umysłowych i fizycznych sił, ale także uzbrojona i zaopatrzona w przedmioty i zasoby. Nakład sił osobistych już w czasach pierwotnego gromadnego życia jest, przynajmniej o ile sił umysłowych dotyczę, znacznie
Category: Pogląd
Pośredni pogląd na daną kwestię cz. 6
W stosunku do teorii doboru zachował Schaffie istotnie tę mądrą ostrożność, ale w pojęciu społecznego organizmu dopuścił się tak samo jak inni prostego przekalkowywania nauk zoologicznych w socjologii, a organicznymi analogiami po prostu się bawił. I tutaj przecież należałoby pamiętać, że społeczeństwo nie jest organizmem zwierzęcym, lecz że i społeczeństwo i organizm są różnej formy
Category: Pogląd
Pośredni pogląd na daną kwestię cz. 5
Przez pewien czas A. Schaffie zbliżał się bardzo do społecznej demokracji. Stanowisko jego jest tern bardziej ciekawym, że był on z drugiej strony przedstawicielem przyrodoznawczej socjologii, która pojęcie organizmu i zasadę doboru naturalnego przez walkę o byt konsekwentnie i bardzo zręcznie do historii człowieka stosowała. Jakkolwiek uznamy w teorii, że rozwój organicznego i społecznego świata
Category: Pogląd
Pośredni pogląd na daną kwestię cz. 4
Lange wierzy w coraz większe łagodzenie i ograniczanie walki o byt. Podczas gdy prawom tym roślina podlega nieświadomie, a zwierzę – z reguły rządząc się tylko popędem wrodzonym – bezwłasnowolnie, u człowieka występuje na ostatnim stopniu tego procesu udoskonalenia, – zdolność wzniesienia się ponad ten okrutny i bezduszny mechanizm, przez rozważne zdążanie do celu uniknięcia
Category: Pogląd
Pośredni pogląd na daną kwestię cz. 3
Porównanie z całym organicznym światem, zdaje się nas skłaniać do tego ostatniego przypuszczenia. Tutaj dotykamy nadzwyczaj ciekawej kwestii, czy społeczna walka klas, stanowiąca jądro poglądów historycznych Marksa w cywilizacyjnym rozwoju rodu ludzkiego może być wyjaśniona z punktu widzenia doboru naturalnego w walce o byt i w jakiej mierze. Wychodząc z nauki dziedziczności cech nabytych Lange
Category: Pogląd
Pośredni pogląd na daną kwestię cz. 2
Dynastie i rody arystokratyczne walczą o swój byt przeciw wybijającej się na wierzch mieszczańskiej wolności; kapitalista walczy o swój byt taki, jak go historia wytworzyła, przeciw społecznej demokracji, podczas gdy na odwrót robotnik walczy o byt, co u niego rozumie się w najściślejszym tego słowa znaczeniu, pragnąc go sobie lżejszym uczynić. Lange w społeczeństwie ludzkim
Category: Pogląd
Pośredni pogląd na daną kwestię cz. 1
Podczas gdy w dwóch poprzednich rozdziałach przytaczaliśmy zdania tych autorów, którzy bądź to bezwarunkowymi byli zwolennikami demokracji społecznej, bądź to jej bezwzględnymi przeciwnikami, tutaj musimy jeszcze wymienić cały szereg innych, którzy zajmowali stanowisko pośrednie, lecz przeważnie w sposób sprzyjający społecznym prądom wyjaśniali stosunek darwinizmu do demokracji społecznej. A. Lange już w roku 1871 w swej
Category: Pogląd