Darwinowska idea rozwoju Archive
Idea rozwoju cz. 16
Społeczny i techniczny podział pracy nie powinien przed nami zasłaniać człowieka, dla którego społeczeństwo istnieje. Wielostronne różniczkowanie jego zdolności nie powinno naruszać jego organicznej i psychicznej harmonii. Stanowi to trudne zadanie osobistego wykształcenia, a im dalej postępuje podział pracy zamieniając ludzi na jednostronne bydło robocze, tym trudniejszym staje się to zadanie. Kie powinno nas to
Category: Darwinowska idea rozwoju
Idea rozwoju cz. 15
Ponieważ prawo różniczkowania, przystosowania i udoskonalenia rządzi zarówno organizmami organicznymi i ludzkimi społeczeństwami, wolno nam więc twierdzić, że społeczeństwo ludzkie jest najwyższą postacią zbiorowego życia, tak jak ciało ludzkie najwyższą formą organizmu. W takiem porównawczym, historyczno-rozwojowe oświetleniu można nawet wykazać, że społeczeństwo cywilizowane, a w szczególności ludy europejskie, zajmują najwyższy stopień kulturalnego rozwoju, co bynajmniej
Category: Darwinowska idea rozwoju
Idea rozwoju cz. 14
Wspaniały rozwój funkcji psychicznych, związanych z jego budową tłumaczy, jak pod ich wpływem przekształcała się reszta organizmu, a zanikały pewne urządzenia już bezczynne, dla tego że ich miejsce zajęły lepsze. Zastój lub zanik pewnych narządów nie stanowi zatem jakiegoś braku, nie obniża wartości czynnościowej tej części, której dotyczę. Nic tylko bowiem otrzymuje organizm odszkodowanie z
Category: Darwinowska idea rozwoju
Idea rozwoju cz. 13
Czynność i zdolność działania danego organizmu wyraża się przez spotęgowane przystosowanie jej do otoczenia dzięki większemu zróżniczkowaniu. W tym znaczeniu można twierdzić, że organizm ludzki zajmuje najwyższy szczebel w organicznym rozwoju. Nie znaczy to jednak bynajmniej, by każdy organ ciała ludzkiego był najdoskonalszym. Z punktu widzenia anatomii porównawczej czyni Gegcnbaur na ten temat niezmiernie ciekawą
Category: Darwinowska idea rozwoju
Idea rozwoju cz. 12
Udoskonalenie w znaczeniu absolutnym i postępowym polega na połączeniu różniczkowania z przystosowaniem. W tym znaczeniu udoskonalenie jest to wyższe przystosowanie organizmu przez wyższy stopień różniczkowania. Tylko według tej miary oceniać możemy postępy rodowe istot żyjących według stopnia ich udoskonalenia i tylko w tym rozumieniu wolno nam mówić o rozwoju organizmów. Gdy O. Schmidt twierdzi, że
Category: Darwinowska idea rozwoju
Idea rozwoju cz. 11
Takie przystosowanie wsteczne może nieraz w danych okolicznościach umożliwić utrzymanie gatunku, choćby w odmiennej postaci, podczas gdy organizacja wyższa musiałaby zginąć. W warunkach takich doskonałość względna w znaczeniu przystosowania zyskuje przewagę nad doskonałością bezwzględną. Różniczkowanie samo przez się nie jest także równoznaczne z doskonaleniem. Gdy np. między członkami jednej zwierzęcej kolonii nastąpił taki podział pracy,
Category: Darwinowska idea rozwoju
Idea rozwoju cz. 10
Większą jeszcze niż dla zwierząt posiada wagę zdolność psychicznej reakcji dla człowieka, którego całą działalność umysłową można z biologicznego punktu widzenia określić jako przystosowanie rodu ludzkiego do naturalnych warunków jego egzystencji. Jak mieszczańscy ekonomiści teoretycy wolnej konkurencji mylnie uważali społeczne przystosowanie jako równoznaczne z udoskonaleniem widząc w nim wyraz harmonii interesów ekonomicznych, tak i wielu
Category: Darwinowska idea rozwoju
Idea rozwoju cz. 9
Przystosowanie przez rozradzanie jest najobfitszym źródłem postępu organicznego. Jest ono nie tylko „pośrednim przystosowaniem przez dziedziczenie zdolności” lecz rodzenie, zapładnianie i łączna z tym dziedziczność wytwarzają nowe warunki przystosowania dla każdego rodzaju organizmów. Kwestia dziedziczności używania i nieużywania narządów, która dzięki studiom Galtona, Weissmanna i Wallace’a wstąpiła w fazę bliższą ostatecznego rozwiązania, ma ogromne znaczenie
Category: Darwinowska idea rozwoju
Idea rozwoju cz. 8
Co się tyczy przystosowania przez odżywianie, to zawierają się w nim funkcje przemiany materii, wzrostu i zewnętrznego kształtowania się. Zależy ono od otoczenia, w jakiem dany organizm żyje, a na nie składają się zewnętrzne fizyczne i organiczne siły przyrody. Klimat, pogoda, powietrze, woda, ziemia, stan tempera tury, świat roślinny i zwierzęcy danej miejscowości krępują i
Category: Darwinowska idea rozwoju
Idea rozwoju cz. 7
Drugim ważnym składnikiem rozwoju jest przystosowanie. Przez przystosowanie rozumie się powszechnie zdolność organizmu zachowywania się odpowiednio do danych warunków życiowych celem utrzymywania swej egzystencji lub wzbogacenia jej. Haeckel stawia przystosowanie na równi z dziedzicznością, przy czym przystosowanie wiąże z funkcją odżywiania, a dziedziczność z funkcją rozrodczą. Na to należy nadmienić, że przystosowanie jest pojęciem ogólniejszym,
Category: Darwinowska idea rozwoju