Idea rozwoju cz. 14

Wspaniały rozwój funkcji psychicznych, związanych z jego budową tłumaczy, jak pod ich wpływem przekształcała się reszta organizmu, a zanikały pewne urządzenia już bezczynne, dla tego że ich miejsce zajęły lepsze. Zastój lub zanik pewnych narządów nie stanowi zatem jakiegoś braku, nie obniża wartości czynnościowej tej części, której dotyczę. Nic tylko bowiem otrzymuje organizm odszkodowanie z innej strony, lecz ono otwiera różne drogi do utworzenia się nowych, ważniejszych dla organizmu narządów“ Z tych kompetentnych wywodów nie można usunąć ani jednego wyrazu, należy je jednak uzupełnić. Można, zdaniem moim, wykazać, że znakomita budowa postaci ludzkiej nie jest wyłącznie tylko wynikiem oddziaływania jednego organu na inne i nie można jej przypisywać jedynie wpływom funkcji psychicznej, lecz że również organiczne i psychiczne stosunki społeczne, techniczne i ekonomiczne urządzenia na ukształtowanie ciała ludzkiego działały. Ciało człowieka zostało przez jego duszę pośrednio tylko przekształcone dzięki jego technicznym czynnościom. Niektóre organy jego mogły popadać w zastój i zanikać, dlatego, gdyż zastąpiły je rozważnie obmyślone przez człowieka narzędzia, które wzmagały pracę pierwotną tych organów i jej wydajność.